Ortaokul öğretmenlerinin duygusal emek ile tükenmişlik düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi

Abstract

Araştırmada, ortaokul öğretmenlerinin duygusal emek ile tükenmişlik düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi amaçlanmıştır. Betimsel bir çalışma olan bu araştırmada ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırma verileri, 2016-2017 eğitim-öğretim yılı Giresun il merkezinde kamu ortaokullarında görev yapan 302 öğretmenden elde edilmiştir. Verilerin toplanmasında Duygusal Emek Ölçeği, Maslach Tükenmişlik Ölçeği ve Kişisel Bilgi Formu kullanılmıştır. Araştırma sonucunda, ortaokul öğretmenlerinin doğal duygular düzeyi yüzeysel ve derinden rol yapma düzeylerinden, duygusal tükenme düzeyleri ise kişisel başarı ve duyarsızlaşma düzeylerinden yüksek olduğu anlaşılmıştır. Öğretmenlerin duygusal emek düzeylerinin cinsiyet değişkenine göre yüzeysel rol yapma boyutunda istatistiksel olarak anlamlı düzeyde farklılaştığı belirlenmiştir. Öğretmenlerin tükenmişlik düzeylerinin cinsiyet değişkenine göre duyarsızlaşma ve kişisel başarı boyutlarında, hizmet süresi değişkenine göre ise kişisel başarı boyutunda istatistiksel olarak anlamlı düzeyde farklılaştığı görülmektedir. Öğretmenlerin yüzeysel rol yapmaları ile duygusal tükenmeleri arasında düşük düzeyde pozitif, derinden rol yapmaları ile kişisel başarıları arasında düşük düzeyde negatif, doğal duyguları ile tükenmişlik boyutları arasında çoğunlukla orta düzeyde negatif ilişki olduğu bulunmuştur. Öğretmenlerin duygusal tükenme, duyarsızlaşma ve kişisel başarılarının duygusal emek boyutları tarafından yordanabildiği saptanmıştır.Anahtar Kelimeler: Duygusal emek, tükenmişlik, öğretmen, ortaokul This study aimed to investigate the relationship between secondary school teachers' emotional labor and burnout levels. A correlational model was used. Research data was obtained from the public secondary school teachers (N=302) in Giresun 2016/2017 education year. Personal Information Form, Maslach Burnout Scale and Emotional Labor Scale was used for data collection. The results show that natural feelings level of the teachers was higher than their surface and deep acting level, and the emotinal exhaustion level was also higher than depersonalization and personal accomplishment levels. It was concluded that teachers' emotional labor levels show statically meaningful difference in surface acting dimension according to gender veriable. It was stated that tearchers' burn out level shows statically meaningful difference in depersonalization and personal accomplishment dimensions according to work seniority. The results indicated were low positive relationship between teachers' surface acting and emotional exhaustion, low negative relationship between deep acting and personal accomplishment, mostly average negative relationship between natural feelings and all three burn out dimensions. Besides, it was determined that teachers' emotional exhaustion, depersonalization and personal accomplishment could be predicted by emotional labor dimensions. Key Words: Emotional Labor, Burn Out, Teacher, Secondary