Tanzimat'tan Cumhuriyet'e kadar Türk romanında çok eşlilik ve aldatma

Abstract

Bu çalışmada Tanzimat döneminden Cumhuriyet'e kadar (1870-1922) gelen Türk romanında çok eşlilik konusu ele alınmıştır. Osmanlı-Türk romanlarında geçen ve yasal olan çok eşlilik/çok evlilik olayları, Osmanlı toplumunda yasal bir zemini olan odalık uygulamaları, evli bireylerin metres tutmaları, eşlerden birinin diğerini duygusal ya da cinsel olarak aldatmaları ve aldatma neticesinde meydana gelen boşanmalar incelenmiştir. Roman yazarlarının konuyla ilgili olarak romanlarına serpiştirdikleri düşünceleri ve konuların olaylar içinde işlenişi eserlerden örneklerle ortaya konmuştur. Malzemenin tespitinden sonra yazarların konuya bakışlarının birbirinden farklı olduğu görülmüştür. Bir kısım yazarların yasal olan çok evlilik/çok eşlilik ve odalık uygulamasına olumlu yaklaştığı, bir kısmının ise olumsuz yaklaştığı tespit edilmiştir. Bunun dışında metres tutma ve aldatma meselelerine karşı yazarların hemen hemen hepsinin olumsuz bir görüş açısına sahip oldukları görülür. Ancak Osmanlı yasalarında boşanma hakkının erkekte olmasının bazı yazarlar tarafından olumlu karşılanmasına karşılık bazıları tarafından eleştirildiği görülmüştür. Bu yazarların bakış açılarındaki farklılığın ana nedeninin zihniyet farklılığı olduğu tespit edilmiştir. In this study, the issue of polygamy was discussed in the Turkish novel from the Tanzimat period to the Republic (1870-1922). Divorces that have passed in the Ottoman-Turkish novels and which are legitimate/multi-marital events, room practices with legal grounds in Ottoman society, mistresses of married individuals, divorce of one of the wives emotionally or sexually and deceiving divorces have been examined. The views of the novelists on their novels related to the subject and the examples of the works which are processed in the events of the subjects are revealed. After the identification of the material, it was seen that the viewpoints of the authors were different from each other. It has been found that some authors have positively approached legal marriage/polygamy and oddity practice, and some have approached it negatively. Apart from that, almost all of the authors have a negative viewpoint against the mistresses of holding and deceiving. It has been seen that some of the writers criticized the fact that the right to divorce in Ottoman law was only for men but welcomed by some writers. It has been determined that the main reason for the differences in the viewpoints of these authors is the mentality difference.