TTIP'in Türk dış ticareti üzerindeki muhtemel etkilerin mal grupları bazında analizi

Abstract

2013 yılında AB ve ABD aralarında "Transatlantik Ticaret ve Yatırım Ortaklığı" (TTIP) adı altında kapsamlı bir serbest ticaret anlaşması oluşturmak için çalışmalara başlamışlardır. AB ve ABD, TTIP aracılığıyla aralarındaki işbirliğini artırmayı; durgunluk döneminde bile yükselmiş olan ekonomilere karşı üstünlük elde etmeyi; toplumsal refah seviyelerini yükseltmeyi amaçlamışlardır. AB ve ABD'nin dünya ticaretindeki yerleri ve ekonomik büyüklüklerine bakıldığında, TTIP'in oluşması halinde dünya ekonomik dengelerini önemli derecede etkileyebileceği tahmin edilmektedir. Türkiye gibi üçüncü ülke ekonomilerinin bu ortaklıktan etkilenmemesi kaçınılmazdır. Çalışmada; TTIP'in kapsam ve içeriği incelenmekte; Türk dış ticareti açısından önemini vurgulamakta; gerçekleşmesi halinde Türk dış ticaretinin karşılaşabileceği olumsuz etkilerin ortaya konması amaçlanmaktadır. Bu amaçla 2000-2015 dönemi verileri kullanılarak, Türkiye ile ABD arasında gerçekleşecek olası ticaret dengesi değişikliklerinin öngörülmesi için karşılıklı ticaret ilişkileri incelenmiştir. Analizde Geniş Ekonomik Kategorilere Göre Sınıflandırma (BEC) ve Uluslararası Standart Ticaret Sınıflandırılması (SITC) kullanılarak mal grupları bazında dış ticaret analizi yapılmış; Açıklanmış Karşılaştırmalı Üstünlükler (AKÜ) indeksleri hesaplanmıştır. Türkiye'nin ABD pazarında rekabet gücünün yüksek olduğu; dezavantajlı olduğu ve karşılaştırmalı üstünlüğünün sınırda olduğu mal grupları tespit edilmiştir.

In 2013, the EU and the USA began to work together to prepare a comprehensive free trade agreement under the name of "Transatlantic Trade and Investment Partnership" (TTIP). The EU and the USA aimed to increase their cooperation, gain superiority to the economies that have risen even during the recession, and improve the social welfare level through TTIP. When the place and economic size of the EU and the USA in world trade are considered, it is estimated that TTIP will significantly affect world economic balances. It is inevitable that third-country economies like Turkey will be affected by this partnership. In the present study, the scope and content of TTIP are examined and its importance is emphasized in terms of Turkish foreign trade. Within this context, the study aims to reveal the adverse effects that Turkish foreign trade may face in case this partnership is realized. In accordance with this purpose, by using the data from the period 2000-2015, reciprocal trade relations were examined in order to predict possible trade-balance changes between Turkey and the United States. Foreign trade was analyzed on the basis of product groups using Classification by Broad Economic Categories (BEC) and Standard International Trade Classification (SITC), and Revealed Comparative Advantage indices were calculated. The product groups of Turkey that have high competitive power in the US market were identified as well as those having some disadvantages and those whose comparative advantage is at the limit.