Stronsiyum ve stronsiyum-magnezyum katkılarının ötektiküstü Al-17Si alaşımının içyapı ve mekanik özelliklerine etkisi

Abstract

Al-17Si, Al-17Si-0,1Sr ve Al-17Si-0,1Sr-0,6Mg alaşımları kokil kalıba döküm yöntemi ile üretilmiştir. Alaşımların yapısal ve mekanik özellikleri üretilen alaşım külçelerinden talaşlı imalat yöntemiyle hazırlanan numuneler üzerinde yapılan incelemeler ile belirlenmiştir. İçyapı incelemeleri standart metalografik yöntemler ile hazırlanan ancak dağlama yapılmayan numuneler üzerinde gerçekleştirilmiştir. İncelenen alaşımların sertlik değerleri Brinell sertlik ölçüm yöntemi, mekanik özelikleri ise üniversal bir çekme deneyi makinesinde yapılan testler yardımıyla belirlenmiştir. İkili Al-17Si alaşımının içyapısının alüminyumca zengin ? dendiritleri, primer silisyum, ötektik Al-Si ve ? fazlarından oluştuğu, üçlü Al-17Si-0.1Sr alaşımının içyapısının ise ikili Al-17Si alaşımındaki fazlara ek olarak Al x Si y Sr z fazını içerdiği görülmüştür. Üçlü Al-17Si-0.1Sr alaşımına %0.6 oranında yapılan magnezyum katkısının ise bu alaşımın içyapısında Mg 2 Si fazının oluşmasına yol açtığı gözlenmiştir. Al-17Si alaşımının sertlik, akma dayanımı, çekme dayanımı ve kopma uzaması değerleri sırasıyla 57 BSD, 93.7 MPa, 127.6 MPa ve %2.4, olarak ölçülmüştür. Bu değerler Al-17Si-0,1Sr alaşımında 55 BSD, 95.2 MPa, 137.9 MPa ve %2.9, Al-17Si-0.1Sr-0.6Mg alaşımında ise sırasıyla 70 BSD, 123.2 MPa, 141.1 MPa ve %1.1 olarak ölçülmüştür. Stronsiyum katkısının ikili Al-17Si alaşımının sertliğini çok az da olsa düşürdüğü, akma ve çekme dayanımı ile kopma uzaması değerlerini ise iyileştirdiği görülmüştür. Magnezyum katkısının ise üçlü Al-17Si-0.1Sr alaşımının akma ve çekme mukavemetini önemli ölçüde artırdığı ancak, kopma uzamasını azalttığı belirlenmiştir. Stronsiyum ve stronsiyum-magnezyum katkılarının Al-17Si alaşımının mekanik özelliklerine etkisi alaşımların yapısal özelliklerine dayandırılarak açıklanmıştır.

Al-17Si, Al-17Si-0,1Sr and Al-17Si-0.1Sr-0,6Mg alloys were produced by permanent mold casting method. The structural and mechanical properties of the alloys were determined by the investigations carried out on specimens prepared by machining of the produced alloy ingots. The microstructural examinations were carried out on specimens prepared by standard metallographic methods but without etching. Their hardness and mechanical properties were determined by Brinell hardness measurement method and universal tensile tests, respectively. The microstructure of the binary Al-17Si alloy consisted of aluminum-rich ? dendrites, primary silicon, eutectic Al-Si and ?phases. Ternary Al-17Si-0.1Sr alloy contained Al x Si y Sr z phase in addition to phases in the binary Al-17Si alloy. It was observed that the 0.6% magnesium addition to the ternary Al-17Si-0.1Sr alloy cause to form of Mg 2 Si phase in the microstructure of this alloy. The values of the hardness, yield strength, tensile strength and elongation to fracture of Al-17Si alloy were measured as 57 BSD, 93.7 MPa, 127.6 MPa and 2.4%, respectively. These values were measured as 55 BSD, 95.2 MPa, 137.9 MPa and 2.9% in Al-17Si-0.1Sr alloy and 70 BSD, 123.2 MPa, 141.1 MPa and 1.1% in Al-17Si-0.1Sr-0.6Mg alloy. The addition of strontium reduced the hardness of the binary Al-7Si alloy to a lesser degree but improved the yield and tensile strength and elongation to fracture values. Magnesium addition significantly increased the yield and tensile strength of the ternary Al-17Si-0.1Sr alloy but decreased their elongation to fracture. The effects of strontium and strontium- magnesium additions on the mechanical properties of the Al-17Si alloy were discussed in terms of their structural properties.