Hisse Senedi Getirilerinde Doğrusal Olmayan Dinamikler: Türkiye'den Kanıtlar

Abstract

Bu çalışmada Borsa İstanbul ana sektör endeksleri getirilerindeki doğrusal olmayan dinamiklerin varlığı doğrusal olmama ve kaos testleri yardımıyla araştırılmaktadır. Bu amaçla 1997-2016 dönemleri arasında Borsa İstanbul Hizmet Endeksi, Borsa İstanbul Mali Endeksi, Borsa İstanbul Sinai Endeksi ve Borsa İstanbul Teknoloji Endeksi günlük kapanış fiyat getirilerinden oluşan veri seti kullanılmıştır. Öncelikle, BDS (1996) testi kullanılarak endeks getirilerindeki doğrusal olmama test edilmiş ve doğrusal olmayan yapının varlığına yönelik kanıt elde edilmiştir. Daha sonra, endekslerin fraktal yapıya sahip olduğu dönüştürülmüş genişlik analizi ile tespit edilmiştir. Son olarak, korelasyon boyutu analizi kullanılarak günlük getirilerin başlangıç durumlarına hassas bağlılık özelliği gösterdikleri görülmüştür. Tüm bulgular bir arada değerlendirildiğinde Borsa İstanbul ana sektör endeksleri günlük getirilerinin kaotik dinamikler tarafından karakterize edildiği ve etkin piyasa hipotezinin geçerli olmadığı tespit edilmiştir. Çalışmadaki tüm ampirik bulgular getiri serileri için kısa dönemde öngörü yapılabileceğini, ancak uzun dönemli öngörü yapmanın zor olduğu sonucuna işaret etmektedir.

In this study, we investigate the nonlinear dynamics in the returns of Borsa Istanbul indices, based on three tests of nonlinearity and chaos. We use the daily data of Borsa Istanbul Services Index, Borsa Istanbul Financial Index, Borsa Istanbul Industrials Index and Borsa Istanbul Technology Index for the period of 1997-2016. Firstly, the nonlinearity of the series is tested by employing the BDS (1996) test that shows the evidences for the existence of the nonlinear structure. Afterwards, the fractality of the indices is proved as a result of the rescaled range analysis. Lastly, we found that daily returns have sensitivity to initial conditions by using the correlation dimension analysis. These findings show that the daily returns of Borsa Istanbul indices can be characterized by chaotic dynamics and the efficient market hypothesis does not hold. Hence, we can conclude that short-term forecasts can be made but it is difficult to make long-term forecasts for daily returns.