Gaziantep il merkezinde yaşayan yaşlıların yaşam kalitesi düzeyi ve etkileyen faktörler

Abstract

Giriş: Yaşam kalitesi, mutlu olma ve yaşamdan hoşnut olmayı içeren, genel anlamda “iyi olma durumu” olarak kullanılan bir terimdir. Çalışmanın amacı Gaziantep il merkezinde yaşayan yaşlıların yaşam kalitesi düzeyini ve etkileyen faktörleri saptamaktır. Gereç ve Yöntem: Gaziantep ili Şehitkamil ve Şahinbey merkez ilçelerinde yaşayan 65 yaş ve üzeri nüfusu temsil eden 592 yaşlı ile çalışılmıştır. Yaşlıların yaşam kalitesi Dünya Sağlık Örgütü tarafından geliştirilen ve 6 alandan oluşan WHOQOL-OLD ölçeği ile değerlendirilmiştir. Verilerin analizinde Independent Sample t test, One-way ANOVA, Mann-Whitney U, Kruskal-Wallis, lojistik regresyon kullanılmıştır. Bulgular: Katılımcıların yaş ortalamaları 72.9±0.2'dir. Yaşlıların %67.4'ü evli, %57.1'i okur yazar değil, %92.9'unun en az bir kronik hastalığı var, %11.8'inin sağlık güvencesi yok, %5.7'i halen gelir getiren bir işte çalışmaktadır. Yaşam kalitesi alan puan ortalamaları duyusal yetiler, özerklik, geçmiş, bugün ve geleceğe ait aktiviteler, sosyal katılım, ölüm ve ölmek, yakınlık ve toplam puan ortalaması sırasıyla 15.5±0.1, 13.0±0.1, 12.1±0.1, 9.9±0.1, 15.9±0.1, 13.4±0.1 ve 55.8±0.5 olarak bulunmuştur. Çok değişkenli analizlerde “yüksek” yaşam kalitesini en çok etkileyen değişkenler ilkokul ve üzerinde eğitimli olma (OR=7.9), halen çalışıyor olma (OR=6.6), kronik hastalığın olmaması (OR=4.0), aylık gelirin olması (OR=2.3) ve grubun 65-74 yaş aralığında olması (OR=2.2) olarak bulunmuştur. Sonuç: Gaziantep il merkezinde yaşayan yaşlıların yaşam kalitesi ortalama puanı yüz üzerinden 55'dir. Yaşam kalitesi gelişmiş ülkelere göre düşük düzeydedir, Türkiye'de bildirilen değerlerle uyumludur.

Introduction: Quality of life involves being happy and being pleased with the life itself and it is a concept used to describe "being well" in general. The objective of the study is to define quality of life and the influencing factors among the elderly people living in the city center of Gaziantep. Materials and Method: A representative population of 592 inhabitants over 65 living in Gaziantep were studied. The quality of life was evaluated by using the WHOQOL-OLD Questionnaire which consists of 6 domains. Independent Sample t test, One-way ANOVA, Mann-Whitney U test, Kruskal-Wallis test and Logistic Regression analysis were used in the analyses. Results: The mean age of the participants was 72.9±0.2 The mean scores for quality of life domains of the WHOQOL-OLD, namely Sensory-Abilities, Autonomy, Past Present and Future Activities, Social Participation, Death and Dying, Intimacy and the overall module score were 15.5±0.1, 13.0±0.1, 12.1±0.1, 9.9±0.1, 15.9±0.1, 13.4±0.1 and 55.8±0.5 respectively. In the multivariate analysis, the most influential variables affecting the 'high' quality of life were having received primary or higher education (OR=7.9), currently being working (OR=6.6), absence of chronic diseases (OR=4.0), having a monthly income (OR=2.3) and being 65 to 74 years old (OR=2.2). Conclusion: The average quality of life score of the elderly people living in Gaziantep city center was found to be 55 over 100. The quality of life scores are lower than developed countries, but similar to the scores reported in Turkey.