Dünyada ve Türkiye'de yapay kıyı beslemesi

Abstract

Kıyı beslemesi, diğer isimleriyle "kıyı dolgusu, restorasyonu", denizden çıkartılan büyük miktarda kaliteli kumun, kumsala veya kıyıdan denize doğru yerleştirilerek, kıyıların korunması ve genişletilmesidir. Kıyı besleme projeleri, doğal malzeme kullanılması açısından erozyona karşı en sürdürülebilir yöntemler arasında sayılmaktadır. Yapay kıyı beslemesi dünyada birçok ülkede yaklaşık yüz yıldan beri uygulanmaktadır. Bu yöntemle sadece erozyonla mücadele değil, aynı zamanda rekreasyon amaçlı kıyıların elde edilmesi de amaçlanmaktadır. Ülkemizde, A.B.D. ve Avrupa ülkelerindeki gibi büyük ölçekli yapay kıyı besleme projeleri bulunmamaktadır. Küçük ölçekli projeler ise ne yazık ki, birkaç tane pilot proje dışında yok denecek kadar azdır. Ülkemiz kıyılarında sahil düzenlemesi denildiğinde, kıyı kesiminde dolgu yapılarak bunun üzerinde rekreasyon amaçlı tesislerin inşa edilmesi akla gelmektedir. Dünyada turizm gelirleriyle ön plana çıkan İspanya ve İtalya gibi ülkelerde turizmin sürdürülebilir olmasına önemli katkılar sağlayan kumsal beslemelerinin, ülkemiz turizm potansiyeli dikkate alındığında turizm gelirlerine önemli katkılar sağlayacağı açıktır. Bu çalışmada, Türkiye ve dünyada yapay kıyı beslemesi uygulamalarının detaylıca irdelenmesi ve ayrıca Rize için örnek bir kıyı besleme proje önerisinin özetlenmesi hedeflenmiştir. "Kıyıların çevreye uyumlu, sürdürülebilir yöntemlerle korunması" konusunda dünyadaki birçok ülkede pek çok örneğine rastlanan kumsal beslemelerinin ülkemizde uygulanması için gerekli teknik ve idari yatırımların hazırlanması gerekmektedir. Bunun için çoğunlukla doğayı tahrip eden sonuçlar doğuran sert yapılarla erozyonla mücadeleye alternatif olacak şekilde yaklaşık yüz yıldır kullanılan yapay kıyı beslemesi projelerinin önünü açacak mevzuat değişiklikleri yapılmalıdır

Beach nourishment, which is also called as "beach fill, beach replenishment", protects and widens beaches with high quality and huge amount of sand mining from sea. These sands are placed to shore or from shore to seaward. It is accepted that beach nourishment projects are among the most sustainable methods against the coastal erosion in terms of using natural material. This method not only controls erosion, but also aims at obtaining recreational coasts. Our country does not have a beach nourishment project in big scale like in USA and European countries. Unfortunately, the number of small scale projects is also negligible except a couple of pilot projects. When coastal regulation is discussed in our country, the construction of recreational facilities on the beach fill comes to mind. It is clear that beach nourishment will provide a significant contribution to tourism revenues considering our tourism potential like in Italy and Spain which have leading beach tourism revenues thanks to the sustainable beaches. In this study, beach nourishment applications in the world and Turkey are examined thoroughly and a recommendation for an example of beach nourishment project for Rize province is given. It is essential to prepare necessary technical and administrative investment for the application of beach nourishment in our country like the other countries in the world which have many examples of "environmental friendly and sustainable methods for the coast protection". Legislative changes should be made to open the way for beach nourishment projects which have been using for a century and to offer an alternative to hard structures which cause the destruction of nature.