Solaklı akarsu havzasında kurulmuş nehir tipi hidroelektrik santrallerin çevresel etkileri

Abstract

Bu çalışmada, nehir tipi hidroelektrik santrallerin çevresel etkileri, akarsu üzerinde su kalite değişimlerinin incelenmesiyle belirlenmeye çalışılmıştır. Bunun için Çambaşı HES ve Regülatörü çalışma alanı olarak seçilmiş ve baraj öncesi, susuz ara bölge ve kuyruk suyu bölgelerinin fizikokimyasal su kalite değişimleri aylık olarak izlenmiştir. İncelenen fizikokimyasal su kalite parametreleri; su sıcaklığı, çözünmüş oksijen ve çözünmüş oksijen doygunluğu, elektriksel iletkenlik, pH, toplam çözünmüş katı madde, ORP, AKM, nitrit ve nitrit azotu, nitrat ve nitrat azotu, fosfat ve fosfat fosforu, sülfat, BOI5 ve KOI olarak sıralanabilir. Bunların yanında sudaki çözünmüş ağır metal konsantrasyonları da analiz edilmiştir. Çalışma sonuçları değerlendirildiğinde ortalama olarak su sıcaklığı 12,76±0,68 ºC, çözünmüş oksijen 10,13±0,23 mg/L, iletkenlik 85,21±29,51 µS/cm, toplam çözünmüş katı madde 56,8±9,15 mg/L, pH 7,43±0,18, ORP -38,97±13,96, AKM 16,44±7,41, NO2 0,004±0,001 mg/L, NO2-N 0,001 mg/L, NO3 2,27±0,27 mg/L, NO3-N 0,54±0,056, PO4 0,58±0,19 mg/L, PO4-P 0,19±0,07 mg/L, SO4 17,89±8,11 mg/L, BOI5 2±0,29 mg/L ve KOI 10,49±5,09 mg/L olarak tesbit edilmiştir. Çalışmada baraj sonrası ve öncesi bölgeler arasındaki su kalite değişimleri önemli ölçüde olduğu anlaşılmıştır. Nitekim su kalite değişimleri artış yönünde olup sülfat için % 144, KOI için % 137, AKM için % 107, iletkenlik % 102, fosfat için % 84, nitrit için % 67, TDS %39, çözünmüş oksijen % 6,5 ve su sıcaklığı için %11 düzeyinde değişimler olduğu tespit edilmiştir. Dolayısıyla nehir tipi hidroelektrik santrallerin su kalitesi üzerindeki etkileri önemli olduğu söylenebilir.

: In this study, the environmetal effects of river-type hydroelectric power plants were investigated by examining the water quality changes on the river. For this purpose, Çambaşı HEPP and Regülatörü were selected as the study are and phsicochemical water quatlity changes of the non-water intermediate zone and tail water regions were monitored monthly. Physicochemical water quatlity parameters examined; water temperature, dissolved oxygen and dissolved oxygen saturation, electirical conductivity, pH, TDS, ORP, SS, NO2 and NO2-N, NO3 and NO3-N, PO4 and PO4-P, SO4, BOI5 and COD can be listed as. In addition, dissolved heavy metal concentrations in water were also analyzed. When the results were evaluated, the average water temperature was 12,76±0,68 ℃, dissolved oxygen 10,13±0,23 mg/L, electrical conductivity 85,21±29,51µS/cm, total dissolved solids 56,8±9,15 mg/L, pH 7,43±0,18, ORP -38,97±13,96, SS 16,44±7,41, NO2 0,004±0,001 mg/L, NO2-N 0,001 mg/L, NO3 2,27±0,27 mg/L, NO3-N 0,54±0,056, PO4 0,58±0,19 mg/L, PO4-P 0,19±0,07 mg/L, SO4 17,89±8,11 mg/L, BOI5 2±0,29 mg/L and COD were determined as 10,49±5,09 mg/L. In the study, it was understood that water and postdam regions were significant. As a matter of fact, changes in water quatlity were increased, %144 for sulfate, %137 for KOI, %107 for SS, conductivity %102, %84 for phosphate, %67 for nitrite, TDS %39, dissolved oxygen %6,5 and water temperature ıt was found to be %11. Therefore, the effects of river type hydroelectric power plants on water quatlity can be said to be important.