Duygusal zekâ ve liderlik özellikleri ilişkisi: antrenörler üzerine Türkiye geneli kesitsel bir analiz

Abstract

Bu araştırmanın amacı, antrenörler örnekleminde duygusal zekâ ve liderlik özelikleri ilişkisini incelemektir. Araştırmanın evrenini Spor Hizmetleri Genel Müdürlüğü’ne bağlı merkez ve taşra teşkilatında görev yapan 4.489 antrenör oluştururken, araştırmanın örneklemini ise alanlara göre örnekleme yöntemi kapsamında 21 farklı ilden toplam 604 antrenör oluşturmuştur. Mevcut araştırmada genel tarama ve ilişkisel tarama modellerinden faydalanılmıştır. Veriler, salgının da etkisi ile çoğunluğu çevrim içi yöntemle olacak şekilde toplanmıştır. Ankara ve Rize illerinde ise yüz yüze uygulama gerçekleştirilmiştir. Araştırmada yer alan antrenörlerden veri toplamak amacı ile ölçme araçlarının yer aldığı veri toplama formu kullanılmıştır. Form; kişisel bilgi formu, duygusal zekâ özellikleri ölçeği ve liderlik özellikleri ölçeği olmak üzere toplamda üç bölümden oluşmaktadır. Araştırmanın verileri SPSS 26.0 paket programı aracılığı ile analiz edilmiştir. Verilerin normallik varsayımları incelenmiş ve verilerin normal dağılıma sahip olmadığı görülmüştür. Bu kapsamda verilerin analizinde ilk olarak 604 antrenörün ölçeklere vermiş oldukları yanıtların puan ortalamalarına bakılarak; tanımlayıcı istatistikler, Spearman korelasyon analizi ile Tek Yönlü MANOVA testi kullanılmıştır. Veriler α= 0.05 anlamlılık düzeyine göre test edilmiştir. Araştırma bulguları, antrenörlerin kategorik duygusal zekâ düzeylerinin liderlik özellikleri üzerinde farklılık yarattığını göstermiştir. Ayrıca duygusal zekâ özellikleri ile liderlik özellikleri arasında pozitif/negatif yönde düşük düzeyde anlamlı ilişkiler görülmüştür. Sonuç olarak, duygusal zekâ düzeyleri daha yüksek olan antrenörlerin, sporcuların gerekli becerileri kazanma noktasında onları yönlendirmelerinde ve sporcuların gösterdikleri başarılı performanstan ötürü onları takdir etme gibi liderlik özelliklerini göstermede daha iyi düzeylerde oldukları gözlemlenmiştir.

The aim of this study is to examine the relationship between emotional intelligence and leadership characteristics in a trainers sample. While the population of the research consisted of 4,489 trainers work in central and provincial organizations affiliated to the General Directorate of Sports Services, the sample of the study consisted of a total of 604 trainers from 21 different provinces within the scope of sampling method. General scanning and relational scanning models were used in the current research. The data were collected with the effect of the epidemic, mostly by online method. As for face-to-face application was carried out in Ankara and Rize provinces. In order to collect data from the trainers in the research, a data collection form including measurement tools was used. The form consists of three parts in total: personal information form, emotional intelligence characteristics scale and leadership characteristics scale. The SPSS 26.0 package program was used to analyze the data of the study. It was examined whether the data had a normal distribution and it was seen that the data did not show a normal distribution. For this purpose, in the analysis of the data, first of all, the average scores of the responses of 604 trainers to the scales were examined; Descriptive statistics, Spearman correlation analyze and One-Way MANOVA tests were used. The data were tested according to the α= 0.05 significance level. Research results of the showed that it can be said that the categorical emotional intelligence levels of the trainers make a difference on their leadership characteristics. In additional, in positive/negative direction, low level significant relationships were observed between emotional intelligence traits and leadership traits. As a result, it has been observed that coaches with higher emotional intelligence levels are better at guiding the athletes to gain the necessary skills and showing leadership characteristics such as appreciating the athletes for their successful performance.