Ri̇ze’ni̇n Sosyal Tari̇hi̇ (Fetihten 18. Yüzyıla)

Abstract

ÖNSÖZ “Yeşil Rize” olarak bilinen bugünkü Rize ilinin çevrelediği coğrafî ala nın XV, XVI ve XVII. yüzyıllardaki sosyal tarihi konusunda yeterince ilmi çalışmalar yapılmadığı görülmektedir. 1993 yılında doktora tezi olarak hazırlayıp 2002 yılında yeniden düzenleyerek ve bazı ilaveler ile Türk Tarih Kurumu tarafından yayınlanan XV – XVI. Asırlarda Trabzon Sancağında Sosyal ve İktisadî Hayat adlı eserimizde Rize kazası ve yakın çevresinde bulunan Pazar, Hemşin kazaları ile Viçe’nin bağlı olduğu Ar havi kazasının idarî, nüfus ve iktisadî yapıları genel olarak değerlendi rilmişti. Ancak 1520 tarihinden sonra Kabahor nahiyesi Bayburd sanca ğına ve XVI. yüzyılın ikinci yarısından sonra da Pazar, Hemşin ve Ar havi kazalarının yeni kurulan Batum sancağına bağlanmaları nedeniyle, bu idarî birimlerin sosyal, iktisadî ve etnik yapısı değerlendirmeye alı namamıştı. Çalışmamız XV ve XVI. yüzyılla sınırlı olduğundan XVII. yüzyılda Rize, Çayeli, Pazar, Hemşin ve Viçe kazaları ile Kabahor nahi yesinin sosyal ve etnik yapısı ortaya konulamamıştı. Rize’nin Sosyal Ta rihi (Fetihten 18. Yüzyıla) adını taşıyan bu yeni çalışmamız söz konusu bu eksiklikleri gidermeye ve bölge tarihinin daha ayrıntılı olarak ortaya koymayı hedeflemektedir.