Doğu Karadeniz'de (Rize sahilleri) zargana balığının (Belone euxini Günther, 1866) popülasyon dinamiği ve balıkçılığı

Abstract

Doğu Karadeniz'de (Rize Sahilleri) Zargana Balığının (Belone euxini Günther, 1866) Popülasyon Dinamiği ve Balıkçılığı Güney Doğu Karadeniz'de Rize sahillerinde yaşayan zargana balığının (Belone euxini) büyüme, ölüm oranı, dağılımı, üreme zamanı, yumurta verimi ve %50 cinsi olgunluk boyunu belirlemek ve zargana balıkçılığının yönetimine katkı sağlamak amacıyla Aralık 2011 ve Temmuz 2013 tarihleri arasında aylık olarak örneklemeler yapılmıştır. Yapılan çalışmada dişilerin ortalama toplam boyu erkeklerden istatistiksel olarak büyük elde edilmiştir. (P < 0,05). Dişi: erkek cinsiyet oranı 38 cm boy sınıfına kadar erkeklerin lehine 38 cm boy sınıfından sonra ise dişilerin lehindedir (P < 0,05). Biyolojik ve verilerin uygunluk durumuna göre üssel ya da exponential (dişi: L? = 88,3 cm TL, K = 0,108 yıl-1, erkek: L? = 71,9 cm TL, K = 0,151 yıl-1) ve von Bertalanffy (dişi: L? = 81,6 cm TL, K = 0,125 yıl-1, t0 = -2,25 yıl, erkek: L? = 81,6 cm TL, K = 0,125 yıl-1, t0 = -2,13 yıl) büyüme modelleri zargana balığının büyümesi için en uygun modeller olarak atanmıştır. Av eğrisi yöntemine göre anlık toplam ölüm katsayısı (Z) dişiler için 1,04 yıl-1 erkekler için ise 1,24 yıl-1 olarak hesaplanmıştır. Mutlak yumurta verimi 4015 ve 32453 adet/birey (ortalama: 14365±1049 adet/birey) olarak, bir seferde bırakılan olgun yumurtaların sayısı ise 560 ve 9713 adet/birey (ortalama: 2338±243 adet/birey) olarak belirlenmiştir. Olgun olmayan yumurta büyüklüğü olgun yumurtalardan istatistiksel olarak küçük bulunmuştur (t-test: P = 1.54E-230). Aylık gonadosomatik indeks (GSİ) seyri ve aylık gonat olgunluk safhalarının oranına göre zargana balığının üremesinin Mayıs ve Eylül ayları arasında gerçekleştiği saptanmıştır. %50 cinsi olgunluk boyu dişiler için 34,4 cm TL cm ve erkekler için ise 33,3 cm TL cm olarak hesaplanmıştır. Anahtar kelimeler: Belone euxini, büyüme, ölüm oranı, üreme, balıkçılık yönetimi Fisheries and Population Dynamics of Garfish (Belone euxini Günther, 1866) in the Eastern Black Sea (Rize Coast) To describe the age, growth, mortality, distribution, spawning time, fecundity and size at sexual maturity of the garfish, Belone euxini and differences in these parameters from other populations, monthly samplings were conducted between December 2011 and July 2013 off Rize coast in the southeast Black Sea. The mean total length (TL) of female was significantly greater than the mean total length of male (P < 0.05). Sex ratio of female: male with size was towards male up to 38 cm length class and, it was skewed towards female for greater than 38 cm size class (P < 0.05). The exponential (female: L? = 88.3 cm TL, K = 0.108 year-1, male: L? = 71.9 cm TL, K = 0.151 year-1) and von Bertalanffy (female: L? = 81.6 cm TL, K = 0.125 year-1, t0 = -2.25 year, male: L? = 81.6 cm TL, K = 0.125 year-1, t0 = -2.13 year) models considered as the most suitable growth models. Total instantaneous mortality rate, Z, was estimated as 1.04 year-1 for female and 1.24 year-1 for male. Absolute fecundity ranged between 4015 and 32453 number/individual (mean: 14365±1049 number/individual) and mature eggs that was left for each spawning portion (batch fecundity) ranged between 560 and 9713 number/individual (mean: 2338±243 number/individual). Mean diameter of immature eggs in ovary was significantly lower than mature eggs (t-test: P = 1.54E-230). Monthly proportion of ovaries and testes maturity stages and monthly GSI values showed that the spawning period of garfish was between May and September. The size at 50% sexual maturity (TL50) was estimated as 34.4 cm TL for female and 33.3 cm TL for male. Key Words: Belone euxini, growth, mortality, reproduction, fisheries management