Okuma eğitimi açısından Sevim Ak'ın çocuk öykülerinde söz varlığı

Abstract

Ana dili öğretimi sürecinde etkin bir işlevi olan çocuk edebiyatı ürünleri, içerdiği söz varlığı unsurları ile çocukların aktif ve pasif kelime dağarcığının gelişiminde önem taşır. Bu çalışma, son dönem çocuk edebiyatının dikkat çeken yazarlarından Sevim Ak'ın 2015 yılında Doğan Egmont Yayıncılık'tan çıkan Yıldızlar Nereye? ile Duvarlar Resim Olsa adlı iki uzun öyküsünün söz varlığını tespit etmek amacıyla yapılmıştır. İncelenen öykülerdeki söz varlığı unsurları; kelimeler, deyimler, atasözleri, tekerlemeler, kalıp sözler (ilişki sözleri), kalıplaşmış sözler, ünlemler, özel isimler, ikilemeler, yansıma sözcükler başlıkları altında ayrı ayrı tespit edilmiştir. Nitel yaklaşıma uygun olarak desenlenen araştırmada, doküman inceleme yoluyla toplanan verilerin yorumlanmasında içerik analizi tekniğinden yararlanılmıştır. Kelime sıklığını belirlemek için Simple Concordance 4.09 programı kullanılmıştır. İncelenen öykülerdeki sık kullanılan söz varlığı unsurları, nicel olarak tablolar hâlinde sunulmuştur. Sonuç olarak yazarın iki uzun öyküsü toplamda on bir bini aşan söz varlığı barındırmaktadır. Ayrıca iki kitapta da söz varlığı unsurlarından atasözleri ve deyimlerin çok az kullanıldığı tespit edilmiştir. Bu yönüyle incelenen kitaplar, 7-10 yaş arası çocukların dilsel gelişimine katkıda bulunabilecek eserler arasında gösterilmektedir.

Children's literature products that have an active function in native language education process is important in the development of active and passive vocabu- lary of children with vocabulary elements contained. This study is made in order to determine the asset of vocabulary in two long stories of Sevim Ak, who is one of the draws attention authors in the recent children's literature, named Yıldız- lar Nereye? and Duvarlar Resim Olsa which were published by Doğan Egmont Publishing in 2015. Elements of asset of vocabulary in investigated stories was determined separately under headings of idioms, proverbs, mold (no relation) words, repeated phrases, compound words, compound verbs, proper names, pa- radoxes, reflections words. In the study that document analyze model adopted content analysis was used. Simple Concordance 4.09 program was used to deter- mine the frequency of words. Vocabulary elements that are used frequently in the investigated history are presented quantitatively as the tables. As a result it is shown among the works that can contribute 7-10 years old children's linguistic development with the vocabularies which exceeding of ten thousand.