Antikçağda Pontos Bölgesi'nin Tarihsel Coğrafyası

Abstract

Antikçağda büyük bir öneme sahip olan Karadeniz(Pontos) Bölgesi, Halys Nehri'nin doğusunda, ApsarrosNehri'nin batısında, Galatia ve Kappadokia bölgelerinin kuzeyinde yer almaktaydı. Bölgedeki dağlar -doğubatı istikametinde- kıyıya paralel uzanmaktaydı ve sarpbir karakteristiğe sahipti. Çeşitli maden cevherleriniiçinde barındıran bu dağlar sık ormanlarla kaplıydı.Bölge arazileriyse akarsular tarafından oluşturulan derin vadilerle bölünmekteydi. Akarsuların oluşturmuşoldukları verimli ovalar, bölgede tarım ve hayvancılıkyapılmasını sağlamaktaydı. Yörede yetişen bitkiler vedoğal mahsuller antik dünyanın aranan ürünleriydi.Balıkçılığa elverişli olan kıyı bölgelerinde Hellenlertarafından kurulan koloni kentleri bulunmaktaydı.Genellikle limanları olan kıyı yerleşimleri ticari açıdanbüyük bir öneme sahipti. İç kesimlerde ise ticari yolgüzergâhları üzerine kurulmuş olan küçük yerleşimlerve tapınak kentleri yer almaktaydı. Bölgede ikameteden çeşitli otokton halklar birbirleriyle mücadelehalindeydiler. Esas itibariyle Karadeniz Bölgesi'nin tarihi coğrafyasını konu alan bu çalışmada, önce pontos(??????) kelimesinin kökeni ve anlamı analiz edilmiştir. Coğrafi sınırları belirtildikten sonra bölgenin, dağları ve akarsuları, flora ve faunası, kentleri, dini yerleşimleri ve otokton halkları antik kaynaklar, arkeolojikmateryaller, nümismatik buluntular ve epigrafik belgeler ışığında ele alınmıştır.

The Black Sea Region (Pontus) which has a great importance in antiquity, was located east of Halys River, west of the Apsarros River and north of the regions of Galatia and Cappadocia. The mountains in the region extend -from west to east- parallel to the coast and are characterised as steep. These mountains which contain various mineral ores, were covered with forests. The region was divided by deep valleys created by rivers. The fertile alluvial deposition that formed the plains of the region, made possible agriculture and animal husbandry. The plants and natural produce of the region were famous in the ancient world. In the coastal areas suitable for fishing, there were colonial cities founded by the Hellenes. Generally, those coastal settlements by a port had great commercial importance. Inland there were small settlements and temple states, built upon commercial routes. Several autochthonous peoples inhabiting the region, fought against each other. The core of this study is the historical geography of the Black Sea Region in antiquity and analysis of the origin of word pontos (??????) and its meanings. From ancient sources, archaeological material, numismatic finds and epigraphic documents, following the deliniation of the geographical boundaries, a description is provided of its mountains and rivers, flora and fauna, cities, temple states and autochthonous peoples.