Okul Öncesi Hikâye Ve Masal Kitaplarında Toplumsal Cinsiyet Rolleri

Abstract

Bu araştırmanın amacı okul öncesi hikâye ve masal kitaplarında toplumsal cinsiyet rollerinin dilsel ve dil dışı göstergeler aracılığıyla nasıl aktarıldığını tespit etmektir. Araştırma nitel araştırma özelliği gösterip veriler doküman inceleme yolu ile toplanmıştır. Ölçüt örnekleme yöntemi ile seçilen 50 adet okul öncesi hikâye ve masal kitabı, literatür taranarak ve uzman görüşü alınarak oluşturulan kategorilere göre belirlenen inceleme formları aracılığıyla değerlendirilmiştir. İki aşamalı gerçekleştirilen bu araştırmada, ilk aşamada toplanan veriler, önce betimsel analize ardından içerik analizine tabi tutulmuştur. İkinci aşamada ise her bir kitap kategoriler ışığında yorumlanarak tematik olarak incelenmiştir. Araştırma sonucu, incelenen kitaplarda toplumsal cinsiyet rollerinin geleneksel olarak hâlâ varlığını korumakta olduğunu ortaya koysa da, geleneksel anlayıştan ve kalıp yargılardan arınmış eşitlikçi bir anlayışın da kısmen kitaplara yansıtıldığını göstermektedir.

The aim in this study is to introduce an explanation for the question “how are gender roles conveyed by the means of linguistic and non-linguistic indicators in preschool story and fable books?” The study was conducted through the qualitative research methods. 50 preschool story and fable books selected with scale sampling method were assessed according to the categories formed in the light of information derived from the literature and the analysis forms were created. Then, these forms were filled by examining the books. This research was carried out in two stages. The gathered data was analyzed with descriptive and content analysis methods in the first stage. In the second stage, each book was interpreted in consideration of the categories. In consequence of the assessments, it was identified that although gender roles are still present traditionally in the examined books, these roles are reflected partially with an egalitarian manner purified from traditional approach and stereotyped judgments.