Organik çay tarımında budama yaşı ve diurnal varyabilitenin çay (camellia sinensis (l.) o. Kuntz) yapraklarının antioksidan aktivitesi üzerine etkisi

Abstract

Bu çalışma, 2016 yılında Rize İl’inde organik çay tarımı yapılan bir araziden toplanan taze yaprak örnekleri üzerinden yürütülmüştür. Araştırmada, budama yaşının (en son budamadan sonraki 1. yıl, 3. yıl ve 5. yıl) ve diurnal varyabilitenin sürgün dönemlerine bağlı olarak çay yapraklarında antioksidan aktivite ve kuru madde oranı üzerindeki etkisi belirlenmeye çalışılmıştır. Budama yaşı dikkate alındığında, 1. sürgün döneminde en yüksek antioksidan aktivite 4991,1 ?mol FeSO4/g km ile 5. budama yaşında olan bitkilerden elde edilmiştir. Aynı özellik bakımından, budama yaşının 2. sürgün döneminde antioksidan aktivitesi üzerindeki etkisi önemsiz çıkarken; 3. sürgün döneminde en yüksek antioksidan aktivite 7229,2 ?mol FeSO4/g km ile 1. budama yaşında tespit edilmiştir. Genel ortalama olarak, gün içi toplama zamanı dikkate alındığında sabah saatinde (07.00) ve öğle saatinde (12.00) toplanan yapraklarda antioksidan aktivitesi birbirine çok yakın değerlerden oluşurken; akşam saatinde (17.00) toplanan yapraklar daha yüksek değerlere sahip olmuştur. 1, 3 ve 5. budama yaşında elde edilen kuru madde oranları sırasıyla %23,45, %25,23 ve %25,45 olarak gerçekleşmiştir. Sürgün dönemleri dikkate alındığında, en düşük kuru madde oranı %20,17 ile 1. sürgün döneminde; en yüksek kuru madde oranı ise %28,8 ile 2. sürgün döneminde gerçekleşmiş; öğle saatinde toplanan yapraklardan yüksek değerler elde edilmiştir.

This study was carried out in Rize province in 2016, on fresh leaf samples collected from an organic tea plantation. In this study, the aim was to determine the effect of pruning age (1st year, 3rd year and 5th year following the last pruning) and diurnal variability on antioxidant activity and dry matter rate in tea leaves depending on shoot periods. When the pruning age was considered, the highest antioxidant activity was obtained from the plants which were in 5th pruning age in the 1st shoot period with 4991,1 ?mol FeSO4/g dw. In terms of the same trait, the effect of pruning age on antioxidant activity during the 2nd shoot period was insignificant, while the highest antioxidant activity in the third shoot period was obtained from 1st pruning age with 7229.2 ?mol FeSO4/g dw. As a general average, considering intraday collecting time, antioxidant activity in leaves collected in morning (07.00) and at noon (12.00) was very close to each other, while the collected leaves in the evening (17.00) had higher values. The dry matter rates obtained from the 1st, 3rd and 5th pruning ages were 23.45%, 25.23% and 25.45% respectively. When the shoot period was considered, the lowest dry matter rate was 20.17% in the first shoot period and the highest dry matter rate was 28.8% in the 2nd shoot period and high values were obtained from the leaves collected at noon.