İzmirli İsmail Hakkı’nın “İlmü’n-Nefs”inde modern psikoloji tarihi

Abstract

Çok yönlü bir varlık olan insan, muhtemelen varlık sahnesinde yer edindiği günden bu güne kendini bilme ve anlama çabasında olagelmiştir. Vahyin ilk insanla başlaması ve nefse dair mâlumatın kuşaktan kuşağa aktarılması bunun bir delili olsa gerek. Ülkemizde psikoloji dendiğinde 1960'lı yıllarla ivme kazanan modern bir bilim akla gelmekte. Bu alanın İslam geleneğiyle özellikle Osmanlı dönemindeki çalışmalarla irtibatı çok düşünülmemektedir. Bu çalışmada, mevz-u bâhis eksikliğin giderilmesine yönelik öncelikle Osmanlı'nın son döneminde ilmün'nnefs-psikoloji çalışmalarına atıfta bulunulacak ve İsmail Hakkı İzmirli'den kısaca bahsedilecektir. Daha sonra İzmirli'nin "ilmün'n-nefs" eseri tanıtılacak ahirde ise kitabın son bölümü olan "İlmü'n-Nefsin Tarihi" dipnotlarla latinize edilerek aktarılacaktır

Human being who many-sided has been in a struggle for knowing and understanding himself since he took part in the possible existence scene. Both that revelation started with the first man and the knowledge about self (nefs) has been inherited from generation to generation are an evidence for it. When psychology is talked about, a modern science gaining acceleration in the 1960s comes to mind. The connection of this field with Islam tradition, especially with the Works in the Ottoman period, hasn’t been thought much. In this study the aim of removing the concerning insufficency the psychology works for “ilmün’nnefs” in the late period of the Ottoman will be attributed first and then İsmail Hakkı İzmirli will be talked about shorty. Afterwards, “ilmün’n-nefs” by İzmirli will be introduced and “İlmü’n-Nefsin Tarihi/The History of “İlmü’n-Nefsi”, the last capter of the book, will be transfered by latinizing