Sosyal Bilgiler Öğretiminde Edebî Eser Kullanımı: Nitel Bir Çalışma

Abstract

Duygu, düşünce ve hayallerin sözlü ya da yazılı olarak sanatsal bir şekilde anlatıldığı edebî eserler, eğitim-öğretim sürecinde bir ders materyali olarak kullanılmaktadır. Sosyal Bilgiler öğretiminde edebî ürünlerin ders aracı olarak kullanılması ise, son zamanlarda giderek yaygınlaşmaya başlamıştır. Sosyal Bilgiler Dersi Öğretim Programında da (2005) edebî eser kullanımına vurgu yapıldığı dikkat çekmektedir. Bu kapsamda Sosyal Bilgiler derslerinde öğrencilerin anı, biyografi, destan, efsane, gezi yazısı, günlük, hikâye, makale, masal, mektup, menkıbe, roman, siyasetname, söylev, şiir ve tiyatro türlerine ait edebî eserler okumaya teşvik edilmesi beklenmektedir. Bu çalışmada öğretmenlerin ve öğretmen adaylarının Sosyal Bilgiler dersinde edebî eser kullanımına ilişkin görüşlerini tespit etmek amaçlanmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu Rize ilindeki çeşitli ilköğretim okullarında görev yapan 24 Sosyal Bilgiler öğretmeni ile Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Eğitim Fakültesi İlköğretim Bölümü Sosyal Bilgiler Eğitimi Anabilim dalında öğrenim gören 24 öğretmen adayı oluşturmaktadır. Nitel araştırma desenlerinden durum çalışmasına göre tasarlanan çalışmada veri toplama aracı olarak yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Toplanan verilerin çözümlenmesinde nitel araştırma tekniklerinden içerik analizi ve betimsel analiz kullanılmıştır. Araştırmanın sonuçları öğretmen ve öğretmen adaylarının Sosyal Bilgiler öğretiminde edebî eser kullanmayı genel olarak faydalı bulduklarını, en çok hikâye türünü kullanmayı tercih ettiklerini ve dersin amaçlarını gerçekleştirmeye katkı sağlayacak edebî eserleri seçme eğiliminde olduklarını ortaya koymaktadır.

Duygu, düşünce ve hayallerin sözlü ya da yazılı olarak sanatsal bir şekilde anlatıldığı edebî eserler, eğitim-öğretim sürecinde bir ders materyali olarak kullanılmaktadır. Sosyal Bilgiler öğretiminde edebî ürünlerin ders aracı olarak kullanılması ise, son zamanlarda giderek yaygınlaşmaya başlamıştır. Sosyal Bilgiler Dersi Öğretim Programında da (2005) edebî eser kullanımına vurgu yapıldığı dikkat çekmektedir. Bu kapsamda Sosyal Bilgiler derslerinde öğrencilerin anı, biyografi, destan, efsane, gezi yazısı, günlük, hikâye, makale, masal, mektup, menkıbe, roman, siyasetname, söylev, şiir ve tiyatro türlerine ait edebî eserler okumaya teşvik edilmesi beklenmektedir. Bu çalışmada öğretmenlerin ve öğretmen adaylarının Sosyal Bilgiler dersinde edebî eser kullanımına ilişkin görüşlerini tespit etmek amaçlanmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu Rize ilindeki çeşitli ilköğretim okullarında görev yapan 24 Sosyal Bilgiler öğretmeni ile Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Eğitim Fakültesi İlköğretim Bölümü Sosyal Bilgiler Eğitimi Anabilim dalında öğrenim gören 24 öğretmen adayı oluşturmaktadır. Nitel araştırma desenlerinden durum çalışmasına göre tasarlanan çalışmada veri toplama aracı olarak yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Toplanan verilerin çözümlenmesinde nitel araştırma tekniklerinden içerik analizi ve betimsel analiz kullanılmıştır. Araştırmanın sonuçları öğretmen ve öğretmen adaylarının Sosyal Bilgiler öğretiminde edebî eser kullanmayı genel olarak faydalı bulduklarını, en çok hikâye türünü kullanmayı tercih ettiklerini ve dersin amaçlarını gerçekleştirmeye katkı sağlayacak edebî eserleri seçme eğiliminde olduklarını ortaya koymaktadır.