Paternalist Liderliğin Üretkenlik Karşıtı İş Davranışı Ve Örgütsel Vatandaşlık Davranışları Üzerine Etkisi

Abstract

Hayatta olduğu kadar iş yaşamında da insanlar desteklenmeye ve korunmaya ihtiyaç duyarlar. Babacan liderlik olarak ifade edilen paternalist lider, çalışanı korur ve ona yol gösterir. Genellikle yerel aile işletmelerinde sık karşılaşılan bir yönetici türü olup, çalışanlardan sadece itaat ve saygı beklemektedir. Zorlu rekabet şartlarında, yöneticiler ve çalışanlar, işletmelerin başarıya ulaşmalarında önemli bir etmendir. Diğer yandan yönetim şekli üretkenlik karşıtı iş davranışları, işten ayrılma,grev gibi konuları da gündeme getirebilir.Üretkenlik karşıtı iş davranışı, çalışanın bilinçli olarak işletmeye zarar verici davranışlarıdır. Üretkenlik karşıtı iş davranışlarından bazıları işe devamsızlık, bilginin kötüye kullanımı, zaman ve kaynakların kötüye kullanımı, gibi unsurlar olabilir. Üretkenlik karşıtı iş davranışı bireysel (psikolojik) ya da örgütsel koşullardan doğabilir. Ancak yöneticinin, çalışanlarına aile bireyi gibi davranması, işletmede üretkenlik karşıtı olarak adlandırılan anti-sosyal davranışları azaltabilir ya da gönüllü vatandaşlık eylemlerini arttırabilir. Bu bağlamda örgütsel vatandaşlık davranışları,belli görev ve rollerin ötesinde çalışanların işletmelerine katkıda bulundukları gönüllü davranışlardır. Bu araştırmanın amacı, paternalist liderliğin çalışanların üretkenlik karşıtı ve örgütsel vatandaşlık davranışlarına etkisini incelemektir. Doğu Karadeniz’de Rize ve çevresinde yer alan iki imalat işletmesinin 120 çalışanı ile anket yapılmıştır. Araştırma sonucunda paternalist liderlik, tüm örgütsel vatandaşlık boyutlarını olumlu etkilemiştir. Diğer yandan yöneticinin “memnuniyeti”, özgeciliği, “aile ortamı sağlaması” nezaket ve centilmenliği pozitif ve anlamlı etkilemiştir. Ayrıca paternalist liderin, örgüte yönelik üretkenlik dışı davranışları azalttığı araştırmanın diğer bir sonucudur.

People need to be supported and protected in work life as well as in life. The paternalist leader, expressed as the fatherly leadership, protects and guides the employee. Generally, it is a common type of employer in local family enterprises and expects only obedience and respect from employees. Under challenging conditions of competition, managers and employees are important factors for the success of enterprises. On the other hand, the form of management may raise issues such as anti-productivity business behavior, quitting, and strikes. Anti-productivity business behavior is the conscious behavior of the employee. Some of the anti-productive business behaviors may be absenteeism, misuse of information, misuse of time and resources. Anti-productivity business behavior can arise from individual (psychological) or organizational conditions. However, acting as a family member of the manager can reduce anti-social behaviors called antiproductivity in the enterprise or increase the voluntary citizenship actions. In this context, organizational citizenship behaviors are voluntary behaviors in which employees contribute to their businesses beyond certain duties and roles.The aim of the study is to investigate the effect of paternalist leadership on employees' counterproductive work behavior and organizational citizenship behaviors. A questionnaire was conducted with 120 employees of two manufacturing enterprises located in and around Rize in the eastern Black Sea. As a result of the research, paternalist leadership has positively affected all organizational citizenship dimensions. On the other hand, the employer's satisfaction had affected the altruism, providing a family environment had affected the kindness and gentleness positively and significantly. In addition, the paternalist leader decreased counterproductive work behavior towards the organization.