Doğrusal ve doğrusal olmayan birim kök testleriyle Türkiye’de i̇şsizlik histerisinin tespiti

Abstract

İşsizlik, Türkiye’de ekonomi gündeminde sürekli tartışılan önemli bir sorun olarak görülmektedir. Son dönemde yeniden çift haneli rakamlara ulaşan işsizliğin yapısı üzerine bir merak söz konusudur. Bu çalışmada, Türkiye’de işsizliğin histeri etkisiyle mi yoksa doğal oran hipotezi ile mi açıklanabilir olduğu araştırılmıştır. 1982-2017 döneminde ele alınan seri için geleneksel doğrusal birim kök testleri ve yapısal kırılmalı birim kök testleri uygulanmıştır. Ayrıca serinin doğrusal olmama ihtimali göz önünde bulundurularak, doğrusal olmayan birim kök testlerine de yer verilmiştir. Analiz sonuçlarına göre, geleneksel birim kök testlerinden ADF, PP ve KPSS testleri ile ZA ve Lee-Strazicich (2003) yapısal kırılmalı birim kök testleri durağanlığın varlığını ortaya koymuştur. Yani adı geçen testlere göre, Türkiye’de işsizlik için doğal oran hipotezi geçerlidir. Doğrusal olmayan birim kök testlerinden biri olan Kapetanios vd. (2003) testi ise işsizlikte histeri etkisinin olduğunu göstermiştir.

Unemployment is seen as a major problem consistently discussed in the economic agenda in Turkey. There is a curiosity about the structure of unemployment that has recently reached double-digit figures again. In this study, it was examined whether unemployment in Turkey can be explained by hysterical effect or nature rate hypothesis. Traditional linear unit root tests and unit root tests with structural break have been applied for the 1982-2017 period series. In addition, nonlinear unit root tests are also included, taking into account the likelihood of non-linearity of series. According to the results of the analysis, both ADF, PP and KPSS tests from the traditional unit root tests and ZA and Lee-Strazicich (2003) structural breaks unit root tests revealed existence of stationary. That is, for the tests mentioned, the natural rate of unemployment hypothesis is valid in Turkey. One of the nonlinear unit root tests, Kapetanios et al. (2003) test showed the hysteresis effect on unemployment