Köprülü (Merkez-Rize) köyü yerleşim alanındaki yamaç duraysızlığının mühendislik jeolojisi açısından incelenmesi

Abstract

Bu çalışma kapsamında Köprülü (Merkez-Rize) Köyü yerleşim alanının üstünde bulunduğu yamaçta meydana gelen ve yaklaşık olarak 26,56 hektarlık bir alanı kapsayan duraysızlık problemi, mühendislik jeolojisi açısından incelenmiş ve oluşum mekanizması ortaya konulmuştur. Yapılan çalışmalar sırasıyla arazi, laboratuvar ve yamaç duraylılık analizi çalışmaları olmak üzere üç aşamada yürütülmüştür. Bu amaçla sahadaki dört yamaçta eğim yönünde 5 hat boyunca toplam 300 m. derinliğinde 12 adet sondaj kuyusu açılmış, 10 profilde jeofizik çalışmalar gerçekleştirilmiş ve 5 sondaj kuyusunda inklinometre ölçümleri yapılmıştır. Arazi çalışmaları sonucunda ana kayayı Eosen yaşlı Kabaköy Formasyonu'na ait aglomeraların oluşturduğu ve bu birimin üzerine kalınlığı 6,00-25,00 m. arasında değişen yamaç molozunun geldiği belirlenmiştir. Zemin ve kaya birimlerinin fiziko-mekanik özelliklerini tespit etmek için araştırma sondajlarından örnekler alınmıştır. Arazi ve laboratuvar çalışmalarından elde edilen veriler yardımıyla Limit Denge ve sonlu elemanlar tabanlı Kayma Dayanımı Azaltma Yaklaşımı (FEM-SSR) yöntemleri kullanılarak duraylılık analizleri yapılmış ve sonuçlar karşılaştırılmıştır. Duraylılık analizleriyle belirlenen kayma yüzeylerinin dağılımları incelendiğinde yamaçta önlem alınmaması durumunda yenilmenin gerileyen şekilde devam edebileceği saptanmıştır. Yapılan inklinometre ölçümleri ve duraylılık analizleri sonucunda, Köprülü Köyü yerleşim alanındaki yamaç molozunun duraysız olduğu ve önlem alınmaması durumunda önüne geçilemez mühendislik sorunlarıyla karşılaşılacağı belirlenmiştir. In the scope of this study, the slope stability problem in the Köprülü (Rize) village settlement area covering approximately 26,56 hectares was investigated in terms of engineering geology and the occurance mechanism of the failure was defined. The studies were performed in three stages as field, laboratory works and stability analyses. For this purpose, along the five survey lines; twelve boreholes with a total of 300 meters in length were drilled, geophysical studies were performed along the ten lines and inclinometer measurements were taken in five boreholes. At the end of the field work, it was determined that the talus whose thickness varies between 6,00-25,00 meters overlies the main rocks that was formed by the Eosen-aged Kabaköy Formation consisting of agglomerates. To determine the physico-mechanical properties of the talus and rocks, samples were taken from boreholes. Limit equilibrium and the Finite Element based Shear Strength Reduction (FEM-SSR) methods were used to perform the stability analyses using the obtained data from field and laboratory studies and the results were compared. When examining the distribution of the failure surfaces obtained from the stability analyses, it was detected that the failure may continue as retrogressive type if there is not any precaution taken on the slope. Performed inclinometer measurements and stability analyses showed that the talus in the Köprülü village settlement area is unstable and unforeseen engineering problems will be encountered if measures are not taken in the slope.