Amonyak ve nitrit'in melek balığı (Pterophyllum scalare) üzerine akut toksisitesi ve eritrosit morfolojisine etkisi

Abstract

Amonyak ve nitrit suda yaşayan canlılar için toksik maddelerdir. Su Ürünleri yetiştiricilerinin birçoğu bu gerçeği göz ardı ettiklerinden, üretimde kayıplarla ve gelişme bozuklukları ile karşı karşıya kalırlar. Bu çalışmada, akvaryum balığı yetiştiricileri için önemli bir tür olan melek balığına (Pterophyllum scalare, 1.54±0.3 g) amonyak ve nitiritn toksik ve histopatolojik etkileri araştırılmıştır.Toksikolojik testlerde amonyak konsantrasyonu 90, 95 ve 100 mg/L, nitrit konsantrasyonu 10, 15, 20 ve 30 mg/L olarak uygulanmıştır. 24, 48, 72 ve 96 saat sonunda balıkların %50'sini (LC50) öldüren doz Probit analizi ile belirlenmiştir. Bunun yanı sıra amonyak ve nitritin eritrosit büyüklüğüne, solungaç lameline etkileri incelenmiştir.Çalışma sonucunda amonyağın melek balıkları için 24, 48, 72, 96 saatlik LC50 değerleri sırası ile 0.99, 0.75, 0.65 ve 0.58 mg/L; nitrit için ise 29.38, 12.30, 7.98 ve 6.28 mg/L olarak hesaplanmıştır.Amonyak ve nitritin histopatolojik olarak melek balıklarının solungaç lamellerinde ödem oluşumuna, lamellerden epitelyumların ayrılmasına, lamellerin birbirine yapışmasına, epitel hücrelerde hiperplaziye neden olduğu belirlenmiştir. Yapılan kan sürme froti incelemelerinde oval olan eritrositlerin büyüklüğü (eritrositin ve çekirdeğinin büyüklüğü) uzun ve kısa eksen olarak ölçülmüş ve değerlendirilmiştir. Amonyak veya nitritie maruz bırakılan balıkların eritrosit morfolojilerinin değiştiği, bu değişikliğin kontrol grubundan istatiksel olarak da farklı olduğu (P<0.05) belirlenmiştir. Ammonia and nitrite are toxic materials for aquatic organisms. Many aqua culturists, who ignore this reality, come across with production loses and development disorders. In this study, toxic and gill histo-pathological effects are investigated to angel fish (Pterophyllum scalare, 1.54±0.3 g) which is important species to aquarium fish culturists.In toxicological tests, ammonia concentrations of 90, 95 and 100 mg/L, and nitrite concentrations of 10, 15, 20 and 30 mg/L were used. Probit analyses were used to determine lethal concentration (LC50) for Angle fish which exposed to ammonia and nitrite for 24, 48, 72 and 96 hours. In addition the effect of ammonia and nitrite effects to the red blood cells size and gill filaments were investigated.As a result of the study, 24, 48, 72 and 96 hours LC50 values of ammonia for angel fish were determined as 0.99, 0.75, 0.65 and 0.58 mg/L; and nitrite values were calculated as 29.38, 12.30, 7.98 and 6.28 mg/L. respectivelyIt is determined that ammonia and nitrite causes edema, cells separation of epithelium from lamellae, adhesion of the lamellae and hyperplasia in the epithelial histo-pathologically in angel fish gill lamellae. In the examination of blood smear, red blood cells was determined oval shaped (erythrocytes and its nuclei size), and their sizes were measured and evaluated as long and short axes. It is also determined that erythrocyte morphology, which is exposed to ammonia and nitrite, had changed and this change was different from each other, statistically (P<0.05).