İstanbul Boğazı’ndaki ticari gemi kazalarının karar ağacı yöntemiyle analizi

Abstract

Bu çalışmada İstanbul Boğaz bölgesi olarak İstanbul Gemi Trafik Hizmetlerinin kapsama alanına giren Türkeli, Kandilli, Kadıköy ve Marmara sektörlerinde 2001-2016 yılları arasında meydana gelen ticari gemi kazaları incelemeye tabi tutulmuştur. Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı Ana Arama Kurtarma Koordinasyon Merkezi (AAKKM) veri tabanındaki kaza kayıtlarına uygulanan filtrelemeler sonucunda 500 groston üzeri ticari yük gemilerinin karıştığı 535 adet gemi kazası analiz edilmiştir. Belirtilen sektörlerde meydana gelen ticari yük gemi kazaları Ki-kare Otomatik Etkileşim Dedektörü (CHAID) karar ağacı yöntemi ile incelenmiştir. CHAID karar ağacı yöntemi sınıflandırma ve büyük veri kümelerinden anlamlı kurallar çıkarmada en yaygın kullanılan karar ağacı algoritmalarından biridir. CHAID karar ağacı yöntemi icra edilerek ticari yük gemilerinde meydana gelen kazaların tipi (çatışma/çatma, karaya oturma ve diğer) ile gemi faktörleri (gemi tipi, gemi boyu, gemi tonajı, gemi yaşı, gemi bayrağı, gemi yüklülük durumu), zaman faktörleri (kaza zamanı ve kaza mevsimi) ve diğer faktörler (kazanın meydana geldiği sektör, kaza nedeni ve gemiye pilot alınması durumu) arasındaki ilişki incelemeye alınmıştır. Kazanın meydana geldiği sektör, gemide pilot bulunması durumu, gemi tipi ve kaza zamanı kaza tipini etkileyen en önemli girdi değişkenleri olarak bulunmuştur. Veri setine uygulanan Karar Ağacı yöntemi sonucuna göre Kadıköy sektöründe meydana gelen kazaların % 86 olasılıkla çatışma/çatma, Kandilli veyahut Marmara sektörlerinde meydana gelen kazaların % 48 olasılıkla çatışma/çatma ve Türkeli sektöründe ise kazaların % 36 olasılıkla çatışma/çatma ve diğer kaza tipleri ile sonuçlandığı görülmüştür.

In this study merchant vessel accidents which occured between 2001 and 2016 in the sectors of Türkeli, Kandilli, Kadıköy, Marmara which constitutes Istanbul Strait region under Istanbul Vessel Traffic Services scope have been examined. Data was obtained from database of Ministry of Transport and Infrastructure Main Search and Rescue Coordination Center, and after data cleansing process, 535 vessel accidents which involve merchant cargo vessels of above 500 grosston have been analyzed. Merchant cargo vessel accidents which were taken place in the specified sectors have been examined with CHAID (Chi-square Automatic Interaction Detector) Decision Tree method. CHAID Decision Tree method is one of the most common used decision tree algorithms in extracting meaningful rules from big datasets and for classification. Through conducting CHAID Decision Tree method for merchant vessel accidents relationship between accident type (collision/contact, grounding and other) and vessel factors (vessel type, Length overall (LOA), vessel gross tonnage, vessel age, flag, loading condition), time factors (accident time, season of accident) and other factors (sector where accident occured, pilot on board or not) has been analyzed. Accident occuring sector, pilot on board/not, vessel type and accident time have been found as the most important input variables. Based on the result of the Decision Tree method applied to the data set, it was observed that the accidents occurring in the Kadıköy sector were collision / contact with 86% probability, the accidents occurring in the Kandilli or Marmara sectors were collision / contact with 48% probability and in the Türkeli sector, both collision / contact and other accident types had 36% occurring probability.