Cenab Şahabeddin şiirlerinde ifade etme arzusu

Abstract

Servet-i Fünûn, üslup ve ifadede radikal değişikliklerin olduğu tartışmalı bir dönemdir. Yalnızca şiirde değil, romanda da radikal denilebilecek dil kullanımları görülür. Bu neslin ifade probleminde yatan art alan çok tartışılmamış, mesele daha çok millilik-gayri millilik, melankoli ve elitist kavramları açısından ele alınmıştır. Bu bağlamda, çalışmamızın amaçlarından biri Cenab Şahabeddin’in şiirleri/düşünceleri/eleştiri ve teorilerinden hareketle dikkatleri ifade ve ifadenin sınırlılığı konusuna çekmektir. Cenab’ın bazı eleştiri ve teori yazılarında ele aldığı yeni duyuş ve düşünüşlere yeni ifade bulma kaygısının onun birçok şiirinde işlenen bir konu olduğunu ortaya koymaktır. Ayrıca düşünce ve hayal dünyasının sınırsızlığı karşısında ifadenin sınırlılığı ve dilin standartlaşması ve kurumsallaşmasının şairde yarattığı üzüntünün ve endişenin şiirlerine nasıl yansıdığını dile getirmektir. Yine onun her ne kadar dilin yetersizliğinin farkında olsa da düşünce ve hayal dünyasında geçenleri yerli yerinde ifade etmek için ne kadar çabaladığının şiirdeki izdüşümlerini göstermektir. Nihayet, Cenab’daki dil tercihinin sadece basit bir sanat kaygısı olmadığını, anlamı yakalama çabası içerdiğini ve bu tercihin his ve düşünce dünyasındaki gerçekliği yerinde ifade etme iradesiyle alakalı olduğunu tartışmaktır.

Servet-i Funun is a controversial period with radical changes in style and expression. They used radical language and expressions not only in poetry but also in novel writing. This generation’s expression problem seems not to be discussed adequately, it has rather generally been approached through concepts such as multi-national, non-national, melancholy and elitism. One of the purposes of this study, therefore, is to draw attention to expression and limitation of expression based on Cenab Şahabeddin’s thoughts, critiques and poems. His concern to vocalize new perceptions and notions reviewed in some of his literary criticism works and theoretical writings is also canvassed in his poems. The study analyzes how the poet’s sorrow and concern rooted in limitedness of expression, standardization and institutionalization of language compared to limitlessness of thinking and feeling reflects on his poems. Moreover, it depicts his struggle to reflect on his poetry properly his feelings and world of thought, aware of the limitations of the language. Finally, it discusses that Cenab’s language choices are not merely an artistic act, but also involves an effort to grasp meaning and a will to express reality of feelings and conceptions.