Kur’ân tilâveti ve estetik

Abstract

Bir uygarlığın sanat ve estetik anlayışı onun hakikat anlayışı ile sıkı ilişki içerisindedir. Kur’ân tilâvetinin makamla icrası, Hz. Peygamber’in okuması ve sahâbîlerini teşvik etmesi ile başlamış bir uygulamadır. Çalışmada ilk önce İslâm’da estetik, ölçü kavramları üzerinde durulmuş ayrıca, estetik ile tilâvet ilişkisi ele alınmış, insanın duygu ve düşünce dünyasındaki estetik hissiyat ile Kur’ân tilaveti arasındaki ilişki tahlil edilmiştir. Bu doğrultuda Müslümanların oluşturduğu bazı sanat faaliyetlerinin Kur’ân ile ilişkisi değerlendirilmiş ve bu bağlamda hüsn-i hat, mûsikî ve makam ile tilâvet arasındaki bağlar analiz edilmiştir. Konu, tilâvetin özünde var olan ölçü ve makam ile estetikteki tenasüp ve uyum çerçevesinde değerlendirilmiş, tilâvet ile ilgili teknik konulara girmekten imtina edilmiştir. Kur’ân’ın tilâveti esnasında okuyanın beden dili, jest ve mimikleri, dudak talimi uygulaması ve teknik araçların tilâveti icra etmede önemli olduğu ifade edilmiştir.

A civilization’s perception of art and aesthetic is inextricably linked to its understanding of truth. The tilawat (recitation) of the Qur’an with maqam is a practice that started with the Prophet Mohammad’s (pbuh) recitation and encouraging his companions to do it. In the study, first of all, the concepts of aesthetics and measure in Islam were defined, and then the relationship between aesthetic and tilawat was discussed. For this reason, the relationship between the Qur’an and artistic activities performed by Muslims was discussed and also the connection between tilawat, calligraphy, mūsīqī and maqam was investigated. It was avoided to include the technical issues related to tilawat. It was concluded that aesthetic concerns, the reader’s body language, gestures, mimics, lip practice and technical tools are important during the tilawat of Qur’an.