Denetimde mesleki şüpheciliğe ilişkin modellerin incelenmesi: Bir model önerisi

Abstract

Çalışmanın amacı, denetim sürecinde mesleki şüpheciliğin yerini ve bağımsız denetçilerin mesleki şüpheciliklerini uygulamaya nasıl aktardıklarını açıklamaya yönelik bir model önerisinde bulunmaktır. Söz konusu amacı gerçekleştirebilmek için denetim literatüründe mesleki şüphecilikle ilişkilendirilebilen modeller, unsurlar ve uygulamalar incelenmiştir. Bu çalışmalardan elde edilen bulgulardan hareketle denetim sürecinde mesleki şüpheciliğin uygulanmasına yönelik bir model geliştirilmeye çalışılmıştır. Önerilen modelde denetçilerin mesleki şüpheciliğini etkileyen unsurlar, şüpheci davranışlar, mesleki şüpheciliğin uygulamada nasıl yer aldığı, denetçilerin mesleki şüphecilik tutumuyla en çok odaklandıkları alanlar ve denetim sürecinde mesleki şüpheciliğin uygulanmasının nasıl kanıtlanabileceği hususları arasında ilişki kurulmuştur. Çalışmada önerilen modelin daha önce yapılan çalışmalarda ortaya konulan modellerle karşılaştırıldığında, uygulama boyutunu sürece dâhil eden nispeten daha geniş kapsamlı bir model olduğu belirtilebilir

The aim of the study is to propose a model to explain the place of professional skepticism in the audit process and how independent auditors transfer their professional skepticism into practice. In order to achieve this aim, the models, elements and practices that can be associated with professional skepticism in the literature on auditing were examined. Based on the findings obtained from these studies, it has been tried to develop a model for the application of professional skepticism in the audit process. In the proposed model, a relationship was established among the factors affecting the professional skepticism of the auditors, skeptical behaviors, how professional skepticism takes place in practice, the areas on which auditors mostly focus with the attitude of professional skepticism, and how the application of professional skepticism can be proven in the audit process. It can be stated that the model proposed in the study is a relatively more comprehensive model that includes the dimension of application in the process, compared to the models presented in previous studies.