Abdürrahim Fâiz Efendi’nin hayatı hakkındaki hatalı bilgilerin düzeltilmesi ve Fâiz Efendi’nin Abdülbâkî Ârif Efendi’nin Siyer-i Nebî’sindeki asıl rolünün tespiti

Abstract

17. yüzyıl Osmanlı âlim, hattat ve şairlerinden olan Abdülbâkî Ârif Efendi'nin kaleme almış olduğu Siyer-i Nebî hakkında yaptığımız araştırmalar sonucunda ulaşılan bilgiler arasında, eserin Ârif Efendi tarafından yazılmaya başlandığı fakat vefatıyla yarım kalan eserin dönemin vezir-i azamı Damat İbrahim Paşa’nın emri ile Ârif Efendi’nin damadı Abdürrahim Fâiz Efendi tarafından tamamlandığı bilgisi mevcuttur. Ayrıca Fâiz Efendi’nin Ârif Efendi’nin müsveddelerinden yararlanarak tamamlamış olduğu bu ilk istinsah edilen nüshanın, Süleymaniye Kütüphanesi Hüsrev Paşa Koleksiyonu Numara 414’te bulunduğu da edinilen bilgiler arasındadır. Fakat eser nüshaları üzerinde yaptığımız detaylı araştırmalar sonucunda bu bilgilerin hatalı olduğu tespit edilmiş, ayrıca Fâiz Efendi’nin hayatı ile alakalı bugüne kadar yapılmış çalışmaların neredeyse hepsinin hatalı ve eksik bilgiler içerdiği ortaya çıkmıştır. Bu makale, Fâiz Efendi’nin hayatı ile ilgili bilgileri bütün tezkirelerden karşılaştırmalı olarak araştırarak onun hayatını kapsamlı bir şekilde ilim dünyasına kazandırmak ve Ârif Efendi’nin Siyer-i Nebî’sinin ulaşılan bütün nüshalarından elde edilen veriler ışığında, esere Fâiz Efendi’nin asıl katkısının ne olduğunu ortaya çıkarmak amacıyla kaleme alınmıştır.