6 Şubat 2023 Kahramanmaraş depremlerinde ortaya çıkan molozların yönetimi için CBS ile uygun arazilerin tespit edilmesi: Hatay İli örneği

Abstract

6 Şubat Kahramanmaraş depremleri sonrası ortaya çıkan enkazın kaldırılması ve depolanacak sahalara taşınması problemi ortaya çıkmıştır. Bu kapsamda çalışmanın amacı, hızlı enkaz kaldırma sürecinde molozların depolanacağı en uygun alanları tespit etmek ve mevcut alanların uygunluğunu tartışmaktır. Hatay’daki orman, mera, zeytinlik, tarım alanları, sulak alanlar, yerleşim alanları, özel koruma alanları ve yerüstü sularını göz önünde bulundurarak atık depolamasına ilişkin kanun ve yönetmeliklere göre uygunluk analizleri yapılmıştır. Çalışmada molozlar için uygun alanların tespiti için kriterler belirlenerek Analitik Hiyerarşi Süreci (AHS) ve Fuzzy AHS yöntemleri karşılaş- tırmalı olarak kullanılmıştır. 9-11 Mart 2023 tarihlerinde Hatay’daki saha çalışmalarında mevcut moloz depolama alanlarında yerinde gözlem tekniği uygulanmıştır. Analiz sonuçlarından elde edi- len ve moloz dökümüne uygun olduğu tespit edilen alanlar ile mevcut döküm sahalarının konum- ları karşılaştırıldığında uyumsuzluklar tespit edilmiştir. Araştırmanın bulgularına göre Hatay’da belirlenen moloz depolama alanlarının konumları incelendiğinde uzun vadede bölge için önemli çevresel, toplumsal, ekonomik, ve kültürel problemlere yol açacağı öngörülmektedir. Dolayısıyla bu çalışmaya göre, kriz anında hızlı karar verme zorunluluğu nedeniyle seçilen moloz depolama sahalarının uzun vadeli problemlere yol açacağı; bu bağlamda karar verme sürecinde bilimsel kriterlere dayanan Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) teknolojilerinin kullanılmasının gerekliliği ortaya çıkmıştır.